مسعود بهنود
روزنامه نگار
روزنامه های امروز صبح، بعد از سه روز تعطیل پاسخ ایران به تحریم نفتی کشور توسط اتحادیه اروپا را در تیترهای اصلی خود منعکس کرده، در مقالاتی درباره بی اثر بودن این تحریم ها به مردم اطمینان داده اند. انفجار قیمت سکه و ارز و کاهش ارزش پول ملی موضوع انتقادآمیز مقالاتی در روزنامه های مختلف است که پرسیده اند چرا دولت سکوت کرده و هیچ توضیحی به مردم نمی دهد.
تحریم ها و هشدارها، موثر یا بی اثر؟
"واکنش وزارت خارجه و نفت به تحريم هاي اروپا عليه ايران" تیتر اول خراسان است، شرق نوشته "پاسخ ایران به تحریم نفتی اروپا"، "تحریم های اروپا و اخطار ایران" عنوان اصلی روزگار است، جام جم نوشته "اتحادیه اروپا خود را تحریم نفتی کرد"، روزنامه جمهوری اسلامی و ابتکار "واکنش وزارت خارجه به تحریم نفتی" را با اهمیت دیده اند، فرهیختگان همین خبر را با تیتر "عواقب تصمیم های نسجیده بر عهده اروپاست" منعکس کرده، جهان صنعت عنوان "مسئولیت بحران آفرینی بر عهده اتحادیه اروپاست" را برگزیده و جوان در گزارش اصلی خود نوشته "خیال خام تحریم ایران یا تحریم نفت خام".
اتحادیه اروپا خود را تحریم نفتی کرد - عنوان صفحه اول روزنامه جام جم
فریدون مجلسی در مقاله ای در شرق نوشته براساس قوانين و عرف موجود در شوراي امنيت تحريم بهطور معمول، يكي از مجازاتهاي قبل از هرگونه مداخله عملي تند است. در رويارويي فزاينده ايران و غرب، وضع بخش عمدهاي از اين تحريمها به طور يكجانبه به وسيله آمريكا و سپس ساير متحدان اروپايي و غيراروپايي اعمال شده است. در واقع ابراز خصومت فزاينده ايران نسبت به اسراييل دليل و بهانه اصلي نيات نظامي ايران تلقي و موجب حمايت بيشتر غرب از آن كشور و افزايش فشارهاي ضددولت ايران شده است.
نویسنده معتقد است جالب اينكه در اين ميان اغلب كشورهاي عرب، در برابر اين مجازات به دليل رفتار ضداسراييلي موضع خصومتآميز نسبت به ايران اتخاذ كردند و در حمايت از تحريمهاي يكجانبه عليه ايران از ديگران پيشي گرفتند. اكنون لحن ديپلماتيك غرب نسبت به ايران و حتي لحن شيوخ و سلاطين عرب از معيارهاي ديپلماتيك خارج شده و رنگ «نفس كَش»طلبانه يافته است و پاسخها نيز از آغاز همين رنگ را داشته و اعمالي چون ورود چندساعته دانشجويان به سفارت انگليس در تسريع واكنشها موثر بوده است.
عماد حسينی در روزگار نوشته تحریم نفت ایران اگرچه با فشار روانی همراه است اما ما تجربه تحریم ها را داریم و میتوانيم آن را به فرصت جدید بدل کنيم. در واقع این اقدام اروپاییها یک بلوف سياسی است و بيش از آنکه جنبه عملی داشته باشد، جنبه تبليغاتی دارد چرا که اقتصاد جهان پذیرای حذف ایران از تعاملات بين المللی نيست. البته این موضوع اثر مقطعی در بازار ایران دارد که برای آن هم میتوان راهکارهای متعددی در پيش گرفت.
به نظر این نماینده مجلس: ایران ابزارهای مختلفی برخوردار است که در صورت لزوم میتواند آنها را به کار گيرد. باید توجه داشته باشيم که تنها 18 درصد نفت ما به اروپا صادر میشود که حتی اگر از این ميزان صرف نظر هم کنيم میتوانيم در داخل آن را به فرآورده های پتروشيمی تبدیل کنيم. در پالایشگاههای داخلی میتوانيم از این فرصت استفاده کرده و به جای خام فروشی نفت به ارزش افزوده دست پيدا کنيم. توسعه ميادین و کاهش توليد غيرصيانتی دو راهکاری است که در شرایط فعلی باید به سرعت آن را دنبال کنيم تا در آینده توليد نفت خام را بر اساس برنامه پنجم توسعه ادامه دهيم.
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله خود تاکید کرده تحريم نفتي ايران توسط اتحاديه اروپا يك اقدام بيهوده است كه از همان لحظه اول محكوم به شكست است چرا که اين تصميم، از نظر اقتصادي بيارزش است، از نظر سياسي تكراري است و از نظر تبليغاتي نيز اقدام تجربه شدهايست كه بارها با شكست مواجه گرديده است.
نظر این روزنامه اصولگرا این است که مردم براي تحمل اين هزينهها آمادگي دارند، اما هزينه عدم مديريت مسئولان را كه به هرج و مرج اقتصادي، گراني و تورم بيمهار و بيثباتيهاي ضربه زننده منجر ميشود، نميتوانند تحمل كنند. در شرايطي كه دشمنان از هر طرف مشغول توطئه عليه ايران هستند، فقط با تكيه بر مديريت قوي و كارآمد است كه ميتوان با اين توطئهها مقابله كرد نه با شعار و وعدههاي فاقد پشتوانه عملي. هرج و مرج بيسابقهاي كه اين روزها در بازار سكه و ارز و عوارض ناشي از آن وجود دارد.
روزنامه کیهان خروج رئیس جمهوری یمن را "پیروزی بزرگ برای ایران و جهان اسلام" تلقی کرده است
تحریم از ترس
کیهان در ستون گفت و شنود به طنز نوشته:
گفت: بالاخره اتحاديه اروپا تحريم نفتي ايران را تصويب كرد.
گفتم: ولي اقتصاددانان آمريكايي و اروپايي معتقدند كه اين تحريم اثر اندكي روي اقتصاد ايران دارد و در مقابل آمريكا و اروپاي بحران زده را با مشكلات جدي و شكننده روبرو مي كند.
گفت: به همين علت است كه زمان اجراي آن را به 6 ماه بعد موكول كرده اند.
گفتم: روزنامه آمريكايي يو. اس .اي تودي در يك تحليل مستند نوشته است اروپايي ها مي دانند كه تحريم نفتي ايران، كشورهاي اروپايي را با شوك شديد قيمت نفت و افزايش بحران مالي روبرو مي كند.
گفت: يك اقتصاددان انگليسي هم مي گويد؛ اروپا حق دارد از اجرايي شدن تحريم نفت ايران وحشت داشته باشد.
گفتم: يارو شير يا خط بازي مي كرد، شير اومد، از ترس فرار كرد!
اقتصاد در راه سقوط یا توطئه با دخالت داخلی
غلامرضا كمالي پناه در سرمقاله ابتکار نوشته در مصاف تنبهتن دلار و ريال، بهطرز حيرتانگيزي ريال ايراني پا به فرار نهاده و سراشيب سقوط را با گامهاي فراخ و سرعت باورناپذيري سپري کرده، آنچنانکه صاحبان و سواران خود را به اينسو و آنسو پرت نموده است، بهگونهاي که صداي شکستن استخوانهاي سست اين سواران، بهويژه قشر کارمند و حقوقبگير و کارگر، در زير سمهاي سنگين دلار از همهجا به گوش ميرسد.
به نوشته این مقاله: در سال گذشته مطرح شده بود که دولت قصد دارد براي عيدي به جاي پول به هريک از کارمندان خويش يک سکه بهار آزادي بدهد. قيمت سکه در سال پيش حدود سيصدهزار تومان بود؛ ولي کارمندان از اين تصميم چندان راضي نبودند. اما امسال مبلغ عيدي کارمندان به نيمسکه هم نميرسد و سکه چند برابر قيمت پارسال خود شده است. آيا امسال دولت حاضر است به هريک از کارمندان خويش يک سکه بهار آزادي بهعنوان عيدي بدهد؟
سرمقاله ابتکار پرسیده راستي چه اتفاقي افتاده است؟ دولت که در برابر اين سقوط پول ملي مُهر سکوت بر لب زده. فعالان اقتصادي سراسيمه و گيج شدهاند و اين سکوت باعث گمانه زني هايي در بين کارشناسان اقتصادي گرديده است. از يک سو فرماندهان اقتصادي دولت گويي دچار بختک شدهاند. از سوي ديگر، مردم که دچار دلهره و وحشت شدهاند، ارزش حقوق و درآمدشان به نصف کاهش يافته است. اگر قبلاً هرچند ماه يکبار شاهد تغيير و افزايش قيمت کالاها بودند، اکنون اين تغييرات ساعتي شده است.
حسین شریعتمداری در یادداشت روز مفصل امروز خود در کیهان به افشای یک طرح امنیتی آمریکا علیه جمهوری اسلامی پرداخته و نوشته مقصود آمريكا و متحدانش براي موثرنشان دادن تحريم ها، اين است كه در داخل كشور به ايجاد يك «فضاي كاذب» از افزايش قيمت ها دست بزنند و سپس ادعا كنند اين افزايش جهشي قيمت ها پي آمد تحريم هاست؟!
نماینده ولی فقیه سپس بدون نام بردن از رییس بانک مرکزی با نقل جمله ای از وی نوشته: آیا این همان ماموريت نيست؟ اگر هست - كه هست- اين ماموريت را چه كساني و يا كدام جريانات برعهده گرفته و عملياتي كرده اند؟ پاسخ اين سوال چندان دشوار نيست. چه كساني شرايط كنوني كشور را با دوران شعب ابيطالب مقايسه مي كردند؟ و راه برون رفت را در گشودن باب مذاكره با آمريكا مي دانستند؟ كه با خروش مقتدرانه حضرت آقا روبرو شدند.
نویسنده یادداشت روز کیهان دولت را هم بی نصیب نگذاشته و با ابراز تاسف از این که دستگاه اطلاعات و امنیت جایش خالی است و با اشاره به مقاله ای از روزنامه ایران نوشته چه كساني از يكسو به افزايش مصنوعي قيمت سكه و دلار دامن مي زدند و از سوي ديگر به گونه اي حسابشده، اين افزايش قيمت را به حساب ايستادگي مردم و نظام در مقابل زورگويي ها و باج خواهي هاي آمريكا و متحدانش معرفي مي كردند و مثلا اينكه اگر سپاه از بستن تنگه هرمز سخن به ميان نياورده بود يا اگر دانشجويان انقلابي خشم مقدس خود را عليه آمريكا و انگليس مهار كرده بودند و يا... قيمت سكه و دلار افزايش نمي يافت؟
التهاب بازار و نقش دولت و بانک مرکزی
سیاست روز خبر داده "نبرد اقتصادی ایران و غرب آغاز شد"، دنیای اقتصاد در تیتر اول خود از "بسته مقابله با التهاب بازار" نوشته و تهران امروز از "عدم پاسخگوئی در برابر ناکارآمدی" خبر داده است.
حسين عبدهتبريزي در مقاله ای در شرق نوشته وقتي دور سفتهبازانه غاز ميشود، مقامات ناظر، يعني بانك مركزي و سازمان بورس و اوراق بهادار بايد در پي كنترل آن باشند، نه اينكه به اين دور سفتهبازار شتاب دهند. مثلا پيشفروش سكه طلا به قيمتهاي به مراتب پايينتر از قيمت روز و به شكلي كه تا به حال انجامشده به معناي تندكردن دور سفتهبازانه است. مقامات بانك مركزي چه انتظاري از اين پيشفروش داشتهاند؟ آيا فكر ميكردند قيمتهاي طلا و به تبع آن ارز را كنترل كنند؟
این کارشناس اقتصادی نوشته بانك مركزي به زعم خود براي حل مشكل ارز، به پيشفروش سكه روی آورده است و در اين مسير آنقدر بيمبالات بوده و به شيوهاي عمل كرده كه خروج پول از سيستم بانكي و نيز از بورس اوراق بهادار را ناديده بگيرد. بانك مركزي كه به بانكها ميگويد تسهيلات ارزانقيمت بدهيد و به سپردههاي حتي پنج ساله سودي بالاتر از 15 درصد ندهيد، خود نبايد جنس مالي با بازده صد تا 150 درصد بفروشد. بازار سرمايه بايد چه كند و بازار پول چگونه فشارها را از روي خود بردارد؟
پیش بینی مقاله شرق این است که اگر بانك مركزي به نحوه عمل خود در مديريت قيمت ارز و سكه ادامه دهد، بيشك بهزودي بحران ارزي به مجموعه نظام مالي كشور تسري مييابد. يكي از نشانههاي بروز بحران مالي، خارجشدن بعضي از بازارها از پول ملي يعني ريال و دلاريزه شدن آن بازارهاست؛ اقدامي كه متاسفانه در حال وقوع است. به جاي پيشفروش، به شكلي كه انجام شد، بانك مركزي چه كارهايي ميتواند بكند تا در شرايط دشوار فعلي به بازار ارز (و به تبع آن طلا) سروسامان دهد؟ بيشك توقف پيشفروش سكه كافي نيست. بانكمركزي براي جلوگيري از تبديل ارز و طلا به وسيله پسانداز مردم بايد اقداماتي عاجل انجام دهد.
احمد میرمطهری در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشته مقامات پولی کشور، درخصوص تغییر در نرخ سود بانكي و جمعآوری نقدینگی، آنقدر تردید و تاخیر کردند تا امروز به زبان علم اقتصاد شاهد تحقق «رجحان نقدینه» در کشور باشیم. این پدیده یعنی نگه داشتن پول نقد به دنبال بیاثر شدن نرخهاي سود بانكي یا به عبارت دیگر شرایطی که هرکس نگهداری پول نقد را به منظور تبدیل فوری آن به غیر پول ملی ترجیح ميدهد. در چنین مرحلهای تداوم تعلل در تغيير سياست پولي با هدف جمعآوري نقدينگي ممكن است روز به روز اثربخشي خود را از دست بدهد.
این استاد دانشگاه توضیح داده اگر مقامات پولی کشور از چند ماه گذشته بايد با اولین نشانههاي تقلیل ارزش پول ملی و گرايش عمومی به تبدیل آن به ارز یا طلا سیاستهای پولی خود را تعدیل ميکردند و بسته پولی سال جاری را که عملا عدم کارآیی خود را با توجه به شرایط اقتصادی، طی ماههای متعدد نشان داده بود، تغییر ميدادند. متصدیان پولی ميتوانستند با واقعی کردن نرخهاي سود بانكي در بالای نرخ تورم، نقدینگی را مهار و آن را به فعالیتهای مطلوب اقتصادی هدایت کنند. م
سخن آخر سرمقاله دنیای اقتصاد این است: حتی اگر فرض بر آن باشد که مقامات پولی خواستند، ولی نتوانستند فعلا فرار از پول ملی در کشور رخ داده است و قیمت ارز روزانه تغییر ميکند. رویدادی که باید هر چه زودتر حرکت آن را متوقف و چاره کرد و در شرایط موجود هجوم فعلی نقدینگی، اعتماد بخشی به پول ملی و ساماندهی بازار ارز از اهمیت فوقالعادهای برخوردار است. امروز لازم است سیاستهاي پولی را با توجه به شرایط روز اقتصاد کشور واقعبینانه و سنجیده تدوین و اجرا كرد.
منصور بيطرف در مقاله ای در روزگار نوشته شاید اقتصاد ایران هرگز تا این سطح و اندازه دچار نوسان پولي نشده بود، حتي در زمان جنگ. به قول یکي از کارشناسان اقتصادي که مدت زمان زیادي در دولتهاي گوناگون مسووليت داشت اما الان مثل همه بازنشسته شده است، لااقل در آن دوران کسي بود که پاسخگو بود، اما الان هيچ دولتمردي هم به اتفاقات روي داده در اقتصاد ایران پاسخگو نيست. بانک مرکزي که باید پاسخ بدهد چه شده که قيمت سکه طي سه روز 100 هزار تومان گران شده و یا به قيمت دلار طي دو روز 120 تومان افزوده شده، درها را به روي همه بسته و رئيس کل آن عزلت اختيار کرده است. یا آنکه ارگان رسانه اي دولت به جاي آنکه به تحليل واقع بينانه از این رویداد بپردازد، مسووليت افزایش قيمت سکه و دلار را به گردن عده اي مياندازد که از دیوار سفارت انگلستان بالا رفته اند و این بحران را به وجود آورده اند.
در ادامه مقاله روزگار آمده: اصلا در این ماجرا جاي وزارت امور اقتصادي و دارایي خالي است و وزیر آن که زماني خود را موفق ترین وزیر کابينه ميدانست مهر سکوت بر لبان خود زده و دیگر از آن تحليل هاي اتوپيایي هم خبري نيست. چه شده ؟ چرا کسي در این عرصه نيست ؟ حال اگر رویداد معکوسي رخ ميداد، آیا همه این افرادي که به گوشه اي رفته اند تا کسي آنها را نبيند، بيرون نميآمدند تا خود را پيروزمندان این ميدان معرفي کنند و آیا در این حالت آیا گوي سبقت را براي معرفي خود به عنوان پيروز اقتصادي نميربودند؟ راست است که گفته اند شکست یتيم است و پيروزي هزار مدعي دارد.
تهران امروز در گزارش اصلی خود نوشته سكوت دولت و عدم پاسخگويي مردان اقتصادياش به مجلس، سايه سنگين شك را بر سر مردم آوار كرده است. نمايندگان مردم در مجلس ديگر اين سكوت را تاب نياورده و چاره انديشي جهت رفع بحران پيش رو را وعده دادند
به نوشته این مقاله: بحران بازار طلا و ارز اوج ميگيرد و دولت تنها شعار آرامش اقتصادي ميدهد وبدون اقدامي شجاعانه به نظاره آشفتگي بازار نشسته است! سكوت دولت و عدم پاسخگويي مردان اقتصادياش به مجلس شايعه سود بردن دولت ازنوسانات شديد بازار طلا و ارز را دامن زده است! كه اگر چنين نبود دولت به نظاره التهابات بازار طلا و ارز نمينشست.
علی دینی ترکمانی در سرمقاله جهان صنعت نوشته سیر صعودی و جهنده قیمت ارز و طلا طی روزهای اخیر رکورد جدیدی را به ثبت رسانده است. درباره این روند نگرانکننده- برای بخش کثیری از جامعه که قدرت خرید نقدینگی در دستشان یا حسابهای بانکیشان روز به روز کاهش مییابد- برخی بر این باورند که بانک مرکزی با اعتقاد به یکسان سازی نرخ ارز یا رساندن نرخ ارز به قیمت واقعی آن، هدایتکننده تحولات اخیر بازارهای ارز و طلاست.
به نوشته این مقاله این حدس با باور گروهی از اقتصاددانان که از دیرباز معتقد به کاهش ارزش پول ملی به منظور متوازن کردن تراز حساب جاری کالاهای غیرنفتی بودهاند تا حد زیادی انطباق دارد. از سوی دیگر تامین مخارج دولت به ویژه هزینههای مربوط به پرداخت یارانههای نقدی از محل فروش ارز حدس دیگری است که در اینباره زده میشود؛ یک تیر و دو نشان، هم تحریک صادرات و تحدید واردات و هم کنترل کسری بودجه.
سرمقاله جهان صنعت تاکید کرده: فروش ارز در نرخ رسمی بالاتری که به نوعی از قیمت بازار آزاد ارز تبعیت میکند هرچند میتواند نقشی در تامین نقدینگی مورد نیاز دولت داشته باشد اما به نظر میرسد حکم بازی با آتش را دارد که در اینجا نیز به فرض صحت چنین حدسی بهتر است از آن پرهیز شود. نرخ ارز در اقتصاد ایران حکم قیمتی راهبر را دارد که با تحولات خود، سایر قیمتها را مستقیم و غیرمستقیم و در کوتاهترین زمان به دنبال خود میکشد و شکاف میان بخش مولد و بخش مالی غیر مولد را بیشتر میکند و به این صورت اقتصاد را به سمت وضعیت بحرانی و شکننده پیش میبرد.
خیال همه راحت شد
گیسو کمندی در ستون "بیا چت کنیم" روزگار همزمان در یک چت فرضی با رییس جمهور و رییس بانک مرکزی و مسئولان اقتصادی گفتگو کرده و پرسیده: گیسو: وا، شماها الان نباید فکر چاره باشین؟ تحریم اقتصادی اصلا باد هوا. شماها الان نباید برای کاهش ارزش ریال و دلار دوهزار تومانی و سکهی یک میلیون تومانی و نقدینگی و تورم و چی و چی جلسهای همایشی میزگردی گذاشته باشین و چهارتا کارشناس را دعوت کرده باشین ریال را هل بدهند و از توی گل بکشند بیرون؟
مدیرکل امور بین الملل بانک مرکزی: نه بابا. اینطوریها هم نیست. غلو میکنی. "قیمت سکه در بازار غیر واقعی است مردم بخرند خودشان ضرر میکنند"...
گیسو: آفرین.
مدیرکل امور بین الملل بانک مرکزی: ممنونم. بعد هم بانک مرکزی - خودم را میگویم و رییس بزرگ آقا بهمنی را. به به به خودمان – "ارز مورد نیاز بازرگانان، دانشجویان و بیماران را تامین و به قیمت رسمی در اختیارشان میگذاریم. مشتریان به هیچ وجه نباید نگران باشند".
گیسو: واقعا به به به خودتان. الان همه مشکلات حل شد؟
به نوشته روزگار محمود احمدینژاد هم هست اما معلوم می شود به خاطر صرفه جوئی نیرو چراغ چت را خاموش کرده آن هم به خاطر مردم.
گیسو کمندی از رییس جمهور می پرسد: الان كه تحت فشاريم و دلار شده دوهزار تومان و سکه شده یک میلیون تومان چی میشود بعدش؟ جواب این است: اینکه مهم نیست. یادتان باشد، چی؟ یادتان باشد که "سکه خوردنی نیست و فقط به درد هدیه دادن میخورد".
گیسو: خوب شد گفتید ها. خیال همه راحت شد.
کارتون روز
>> "FarsiNews" via lissnup in Google Reader http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/01/120125_l03_mb_press.shtml
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر